- БЕЗАН
- Даредзантæй. Уæйгуыты бæстæйы Пиллонгомы фæзынд иу æвирхъау налат хуы. Уый тых кодта адæмæн, стæй уæйгуытæн дæр. Йæ амарынмæ йæ ныфс бахаста æрмæст Даредзанты Безан. Хуы та ахæм уыд, æмæ таурæгъы Безанæн йæхæдæг афтæ зæгъы: «Акæс-ма уыцы сау обаумæ, уый æз кæй фæхордтон, уыдонæн сæ сæрыхъуынтæ сты. Акæс-ма уыцы обаумæ, ноджы уыцы сырх цадмæ: уый та у, æз кæй фæхордтон, уыдонæн сæ туг. Ноджыдæр акæс уыцы урс обаумæ: уый та у се стæгдар». Фæлæ дзы Безан уæддæр нæ фæтарст: схæцыд йемæ, фæсте сургæйæ йæ фатæй фехста, æмæ йæ дыууæ уæны астæу ныууади, риуыгуыдырæй ахызти æмæ разæй гутоны хахх кодта фаты æрттигъ. Хуы амард. Безан ын йæ сыгъзæрин ссыртæ ралыг кодта æмæ сæ йæ бæх Ресийы фæсарц æрбаста, æмæ зæхмæ æрхæццæ сты.Безаныл йе ‘ххуырст Гурген уыцы тохы фæстæ мæнгардæй рацыд, æмæ уый фыдæй бахауд Апрасионты паддзах Пиранмæ уацары. Паддзахы чызг Манидзанимæ кæрæдзи бауарзынц, фæлæ Пиран уый дæр ницæмæ æрдары – хъоргъы йæ ныппары. Манидзан Безанæн уырдæм хæринаг хæссы, йæ цард снывонд кодта йæ уарзонæн. Уæдмæ сæм Безаны фыд æмæ фыдыфсымæр Ростъом æххуысмæ фæзындысты æмæ йæ Манидзаны æххуысæй фервæзын кодтой. Апрасионты паддзах Пиран сæ йæ фырт æмæ йе ‘фсадимæ фæсте расырдтой. Куы сæ æрбаййæфтой, уæд паддзах æмæ йæ фырт Ростъом æмæ Безанимæ лæгæй-лæгмæ хæст расидтысты. Даредзантæ сыл фæуæлахиз сты, æмæ хъазгæ-худгæ æрфардæг сты сæ райгуырæн бæстæм. Уым Безан æмæ Манидзан сæ цард баиу кодтой.
Словарь по этнографии и мифологии осетин. 2014.